De Erfgoedwet – sinds 1 juli 2016 – bevat een bepaling die de aansprakelijkheid bij bruiklenen beperkt.
Dit geldt zowel voor rijkscollecties beheerd door voormalige rijksmusea als voor collecties van andere overheidsonderdelen. Hierdoor gaat het over bijna de hele Collectie Nederland.
Beperkt verzekeren
In aanvulling op de wet heeft de Minister van OCW cultuurconvenanten afgesloten met lagere overheden waarin de collectiemobiliteit is opgenomen.
‘Met het oog op de in bijlage 5 omschreven omstandigheden zetten partijen zich als publieke eigenaren in om – inhoudelijk zinvol – het bruikleenverkeer van hun collecties actief te stimuleren door bestaande barrières weg te nemen. Zij stellen hun beheerinstellingen, de musea, alleen aansprakelijk voor herstelbare schade. Voorts stellen zij deze musea in de gelegenheid onder diezelfde beperkte aansprakelijkheid uit te lenen aan andere musea in Nederland.’
Door deze convenanten kunnen musea die overheidscollecties beheren hun bruiklenen beperkt verzekeren: overheidscollecties zijn per slot van rekening niet verhandelbaar en behoren niet tot het vermogen van de overheid. Het is misschien wel een culturele aderlating als een collectiestuk van een publieke eigenaar verloren gaat, maar het vermogen van deze eigenaar blijft gelijk. Om die reden stellen de Erfgoedwet en cultuurconvenanten de bruikleennemer niet langer aansprakelijk voor algeheel verlies of waardevermindering, maar alleen voor herstelbare schade.
Per provincie
De cultuurconvenanten zijn per provincie in de bijlagen terug te vinden. Ze zijn niet strikt noodzakelijk voor beperkt verzekeren bij bruikleenverkeer. Ook als een provincie nog geen cultuurconvenant heeft gepubliceerd, is beperkt verzekeren nog steeds mogelijk. Zolang het bruiklenen van overheidscollectie betreft, kan een museum met de desbetreffende gemeente overeenkomstige afspraken maken zoals in de cultuurconvenanten van overige provincies.
