Goed bestuur, adequaat toezicht en transparantie zijn belangrijk voor het maatschappelijk verantwoord functioneren van professionele organisaties.
De Governance Code Cultuur 2019, in beheer van Stichting Cultuur+Ondernemen, is een instrument voor goed bestuur, adequaat toezicht en een transparante verantwoording.
Reflectie
Daarbij gaat het over het gehele besturingsproces: beleid, besluitvorming, uitvoering, toezicht en verantwoording. Goed bestuur en toezicht gaan vooral over gedrag; het gaat er niet om dat je alle regels kunt afvinken, maar of er sprake is van bewust handelen. Dat impliceert verantwoordelijkheid nemen en zelfreflectie toepassen. De code helpt bestuurders en toezichthouders bewust te reflecteren aan de hand van vragen als: ‘Hoe doen we het eigenlijk?’, ‘Waarom doen we het zo?’ en ‘Wanneer doen we het goed?’. Bestuurders en toezichthouders zijn aan zet om te motiveren waarom ze iets op een bepaalde manier doen.
Pas toe en leg uit
De code komt niet in de plaats van de eigen verantwoordelijkheid van bestuurders en toezichthouders, maar is bedoeld om bewustwording en kritische reflectie door bestuur en toezicht te stimuleren. Daarom biedt hij handvatten voor handelen in ingewikkelde situaties, zoals belangenverstrengeling. De code is principle based. Hij bevat algemeen geldende principes en per principe zijn aanbevelingen uitgewerkt waarvoor geldt: ‘pas toe óf leg uit’. De code houdt rekening met de diversiteit aan instellingen in de culturele sector door principes en goede voorbeelden uit de praktijk te geven. Cultuur+Ondernemen heeft ook een toolkit ontwikkeld die praktische steun biedt bij de toepassing van de Code.
Museumnorm
Alle leden van de Museumvereniging voldoen aan de Museumnorm. De onafhankelijke stichting Museumregister Nederland toetst op initiatief van een museum zelf of het voldoet aan de Museumnorm. Een museum dat voldoet aan de norm mag opgenomen in het Museumregister. Daarna kan het museum het lidmaatschap van de Museumvereniging aanvragen.
Consequenties
Onderdeel van de Museumnorm is toetsing aan de Governance Code Cultuur, waarvoor het adagium geldt ‘pas toe én leg uit’. Wanneer de indruk bestaat dat een museum niet langer voldoet aan de Museumnorm, bijvoorbeeld omdat het de Governance Code Cultuur niet naleeft, neemt de museumbranche dat signaal serieus. Dit kan consequenties hebben voor het betreffende museum.
