Hester Mauduit
In deze reeks spreken we met inspirerende mensen en organisaties die zich inzetten voor duurzaamheid in de museumsector en die een bijdrage leveren aan ACTIE als Cultuur. In het tweede interview gaan we in gesprek met oud-medewerkers van het onlangs gesloten museum Fashion for Good. Hester Mauduit, Alyxandra Westwood en Sophie van Duren vertellen over het museum dat in 2018 haar deuren opende als interactieve experience en het publiek én de sector, ook na de sluitingsdatum, blijft inspireren om duurzame keuzes te maken.
Een belangrijk thema en rode draad door de tentoonstellingen en activiteiten van Fashion for Good is positieve impact. Sophie: “Hoewel we zware onderwerpen omtrent het klimaat niet uit de weg gingen, wilden we dat iedere bezoeker het museum verliet met een hoopvol gevoel. Het idee dat je zelf onderdeel uit kunt maken van positieve verandering.” Toegankelijkheid speelde hierin een grote rol. Alyxandra: “We zijn aan de slag gegaan met een aantal vragen: Wat weet het publiek het begrip duurzaamheid, wat betekent dat en hoe maken we dat toegankelijker? Door onze initiële doelgroepen breder te trekken, kregen zoveel mogelijk mensen de kans om te ontdekken wat hun rol op het gebied van duurzaamheid is en kan zijn. Zodra iets in je eigen context wordt gebracht, ontstaat er een link met je dagelijks leven en wat je zelf kunt doen.”
Alle drie benoemen ze dat musea een uitgelezen plek vormen om te inspireren, te motiveren en om het gesprek over duurzaamheid aan te gaan. Hester: “Duurzaam consumeren hoeft ook niet te gaan over een dure, nieuwe aankoop. In de eerste plaats gaat het juist om kijken naar wat je al hebt en daarvoor zorgen. Duurzaamheid gaat er niet om wat je vandaag of morgen doet, maar juist over wat je op de langere termijn doet. Je hebt er een lange adem voor nodig, er zit geen eindpunt aan. En dat is iets wat we met al onze programmering probeerden te bevorderen. Dat is het beginpunt van wat we de mensen mee hebben willen geven.”
Binnen tentoonstellingen werd er veel aandacht besteed aan een care structure. Sophie: “Het was voor ons heel belangrijk dat het publiek zich na een bezoek meer betrokken voelde en niet met een zwaarmoedig gevoel wegging. In de laatste tentoonstelling hebben we bijvoorbeeld een care structure gehad over het verantwoordelijkheidsgevoel. Het kan extreem overweldigend zijn om je verantwoordelijk te voelen voor alles. Maar er zijn verschillende tools, circle of influence is daar een voorbeeld van, die je helpen om te dealen met dingen die heel groots zijn. Dus: dit is waar mijn invloed reikt, en dit is wat ik kan doen, alles wat daarbuiten valt is buiten mijn invloed. Dan kun je ook een stuk loslaten, je bent niet verantwoordelijk voor alles.”
Het kan een uitdaging zijn voor musea om met duurzaamheid aan de slag te gaan, zeker bij een gebrek aan tijd of financiële ruimte. Hoe kunnen de eerste stappen worden gezet?
Hester: “Het hoeft niet meteen een grote ingreep te zijn. Kijk naar wat je al doet en wat je kunt uitbreiden. Musea zijn van oorsprong organisaties die zorg dragen voor hun collecties en bezoekers, dus daar zitten al hele logische aanknopingspunten. Fashion for Good was een klein museum waardoor wij ook veel keuzes moesten maken vanuit een financieel oogpunt, maar tegelijkertijd vanuit duurzaamheid. Denk aan het hergebruik van materialen en tentoonstellingen ontwikkelen op een modulaire manier zodat alle elementen later opnieuw ingezet kunnen worden. Hele logische overwegingen die ook zeker toegankelijk zijn vanuit een financieel oogpunt.” Alyxandra vult aan: “En duurzaamheid bestaat ook buiten de tentoonstellingen. Denk aan het eten dat je in de keuken bereidt, met welke organisaties je samenwerkt, welke langdurige relaties je hebt opgebouwd en welke verhalen en geschiedenis je vertelt. Dat is ook duurzaamheid: de verhalen zichtbaar maken en samenbrengen.”
Op de website van ACTIE als Cultuur kunnen andere musea en culturele organisaties de educatieve programma’s en toolkits van Fashion for Good terugvinden. Hester: “Het is hoopvol dat er steeds meer samenwerking plaatsvindt binnen de sector, ik hoop dat dit verder blijft groeien. Ik denk dat musea daarin veel kunnen leren van andere culturele instellingen. Duurzaamheidskwesties verschillen natuurlijk binnen verschillende soorten organisaties, maar er is ook heel veel wat we gemeen hebben. Dus die kennisuitwisseling is heel erg belangrijk. Sophie: “Ik denk ook dat de culturele sector in het algemeen dé plek is om dit onderwerp binnen de maatschappij te brengen. Er is inspiratie en creativiteit nodig om hiermee om te gaan. Musea hebben daar een enorm aandeel in.”
Op 5 juni 2024 sloot Fashion for Good defintief haar deuren. Alyxandra: “Mijn ervaringen binnen deze organisatie hebben mijn leven veranderd. Ik zal duurzaamheid altijd meenemen als ik in de toekomst weer tentoonstellingen ga maken voor een ander museum. Het is de basis.”
Wat kunnen jullie andere musea tot slot meegeven?
Sophie: “Het is ontzettend pijnlijk dat er in het huidige politieke landschap zo weinig ruimte is voor duurzaamheid en cultuur. Maar dat betekent niet dat zo’n politieke uitkomst daadwerkelijk een afspiegeling is van de hele maatschappij. Als ik kijk naar de afgelopen zes jaar is er juist een enorme vraag naar dit onderwerp. De behoefte om tools te krijgen en te leren over hoe je met duurzaamheid om kunt gaan is groter dan ooit. Deze educatiekant heeft Alyxandra de afgelopen jaren ontwikkeld. Dat is belangrijker dan ooit: dat de legacy van het museum en ons werk verder gaat dan alleen het museumbezoek. Wat er ook gebeurt met het politieke landschap en het geld dat overblijft de aankomende jaren, de urgentie is er hoe dan ook. Het zou zeker geen reden moeten zijn voor musea om dit onderwerp niet de ruimte en tijd te gunnen. Het zou echt in de basis moeten zitten van alles wat musea doen en meer holistisch bekeken moeten worden.”
