Welke verantwoordelijkheid draagt het museum(bestuur) voor de selectie van voorwerpen in tentoonstellingen?

In 2003 organiseert Stadsmuseum Woerden een tentoonstelling met werk van lokale kunstenaars: Salon van Woerden. Daarin is het werk ‘Goudvissen schilderen’ van kunstenaar ‘VM’ te zien.

De videofilm die hier deel van uitmaakt toont de doodstrijd van een met verf ingesmeerde goudvis op een paneel. Stichting Vissenbescherming dient een klacht in tegen het museum. Het museum heeft de Gedragslijn voor museale beroepsethiek (voorloper van de Ethische code voor musea) met voeten getreden en had het kunstwerk niet moeten tonen. Bovendien had het de burgerplicht om aangifte te doen van dierenmishandeling. De stichting vindt ook dat het museum het imago van de beroepsgroep heeft geschaad.

De Nederlandse Museumvereniging legt de vraag voor aan de Commissie Museale Gedragslijn (voorloper van de Ethische Codecommissie voor Musea). Die zet de standpunten van kunstenaar, stichting en museum op een rijtje en legt die naast de gedragslijn. De commissie concludeert dat het museum de reactie van het publiek op het kunstwerk verkeerd heeft ingeschat. Bovendien heeft het ondoordacht gehandeld door de bedoeling van het kunstwerk niet uit te leggen. Aangifte doen tegen dierenmishandeling is geen burgerplicht, die geldt alleen bij ernstige misdrijven. De beroepsgroep is met dit voorval niet geschaad – daarvoor is de invloed van het museum te klein.

Download hier het advies (pdf)