We voelen allemaal de maatschappelijk behoefte om te werken aan een duurzame toekomst. Musea zijn diep verweven met de maatschappij en daardoor de ideale plek om moeilijke gesprekken over de klimaatcrisis te faciliteren en te organiseren. Op deze manier kunnen musea een unieke rol spelen binnen de groene transitie. Maar waar begin je en hoe pak je dit aan?
Samen met ICOM Nederland organiseert de Museumvereniging hier op donderdagmiddag 8 mei een bijeenkomst over. Deze middag laat zien hoe je als museum impact kunt maken via jouw tentoonstellingen en programma’s. Leer van de ervaringen van je collega’s en ga in gesprek met elkaar. Deze dag is voor iedereen die in- of voor het museumveld werkt en actief aan de slag wilt gaan met dit onderwerp. Bekijk het gehele programma hieronder. Wil jij erbij zijn? Schrijf je dan in via onderstaande knop.
Programma
13:30 Inloop
14:00 Start plenair
14:00 Welkom & introductie door Marnix Kluiters
14:10 Start Keynote Elise Foster vd Elst
14:30 Kort gesprek tussen Marnix & Elise
14:45 Pauze
15:00 Deelsessies ronde 1
15:50 Wisselen Deelsessies
16:00 Deelsessies ronde 2
16:50 Terug naar grote zaal voor 10 minuten recap en afronding
17:00 Afsluitende borrel
18:00 Einde
Plenair programma
Marnix Kluiters zal ons deze middag meenemen door het programma. In zijn eigen podcast Ecosofie probeert hij economie, ecologie en filosofie met elkaar in balans te brengen. Daarnaast schrijft hij in zijn boek ‘Duurzame Ambitie’ over hoe je impact kunt maken met je carrière. Deze middag zal hij prikkelende vragen stellen en de deelnemers inspireren om zelf met duurzaamheid aan de slag te gaan.
Elise Foster van der Elst is Head of Exhibitions & Environmental Impact Lead bij het Design Museum in Londen. Ze zal ons alles vertellen over hun beleid, de ‘carbon calculator’ en verschillende beslisbomen die helpen om het proces van duurzame tentoonstellingen te standaardiseren.
-
Meer over Marnix Kluiters
Marnix Kluiters is een jonge ondernemer, die met zijn podcast Ecosofie duizenden luisteraars inspireert op het gebied van nieuwe economie, energietransitie en duurzaamheid.
Hoe kunnen we streven naar het goede leven binnen de ecologische grenzen van één aarde? Met die vraag houdt Marnix zich sinds de start van Ecosofie in 2019 bezig. Uit meer dan honderd gesprekken met experts uit verschillende vakgebieden destilleerde hij inzichten die hij deelt in zijn boeiende lezingen.
-
Meer over Elise Foster van der Elst
Elise Foster Vander Elst heeft meer dan twintig jaar ervaring in het creëren van culturele impact door middel van tentoonstellingen, evenementen en actieonderzoek. Elise is momenteel Hoofd Tentoonstellingen en Environmental Impact Lead bij het Design Museum. In deze functie geeft ze leiding aan een team dat tot tien tentoonstellingen en displays per jaar realiseert in het museum in Londen.
Haar meest recente focus ligt op het hervormen van de museumpraktijk voor een groene transitie. Ze is een pionier op het gebied van koolstofarme tentoonstellingen en heeft toonaangevende instrumenten ontwikkeld voor koolstofmeting en -evaluatie. Elise leidt momenteel het nieuwe adviesbureau Environmental Responsibility van het Design Museum, dat musea in het Verenigd Koninkrijk ondersteunt bij het nadenken over hun huidige milieuaanpak en het updaten van duurzaamheidsstrategieën binnen hun organisatie.
Deelsessies
Tijd om dieper in te zoomen op een specifiek onderwerp en te kijken wat jij in de praktijk kunt doen voor een duurzamere toekomst. In twee rondes van 50 minuten kun je kiezen uit drie deelsessies. Leer bij STUDIO &lotte hoe je de CO2 Footprint van je tentoonstellingsbouw minimaliseert of kijk op welke manieren je het duurzame verhaal aan je publiek kunt meegeven.
Optie 1: Duurzaam tentoonstellen
Om 15 uur en 16:00 uur.
Wil je handvatten om je tentoonstellingen duurzamer te ontwikkelen en creëren? Dan is deze deelsessie vol met tips & tricks van Lotte de Jong iets voor jou. Leer op een laagdrempelige manier op welke wijze je de CO2 voetafdruk op dit gebied kan verkleinen.
-
Meer over STUDIO &lotte
“Als ruimtelijk ontwerper zoek ik altijd naar manieren om mensen te raken en te verrassen. Ik ben ervan overtuigd dat verhalen die de zintuigen prikkelen het krachtigst zijn om een boodschap over te brengen. Graag kijk ik verder dan alleen een functioneel ontwerp of het tonen van een collectie, ik wil namelijk ook rekening houden met de impact die we achter laten op de aarde. De duur van een tijdelijke tentoonstelling is vaak kort en de materialen worden maar één keer gebruikt om vervolgens de container in te gaan. Dat kan echt niet meer! Als ontwerper wil ik graag mijn eigen kennis en handvatten aanbieden om dit onderdeel binnen jouw organisatie te verduurzamen. Jouw duurzame keuzes voor tentoonstellingsbouw kunnen de CO2 voetafdruk van jouw locatie verminderen of zelfs minimaliseren.”
Optie 2: Het duurzame verhaal vertellen
Om 15 uur met Wereldmuseum Amsterdam en om 16:00 uur met Sonnenborgh Museum & Sterrenwacht.
Musea als verhalenvertellers kunnen een veel grotere impact hebben als ze hun publiek raken en een verhaal tot leven wekken. Wat is de rol van verbeelding bij de energietransitie? En hoe kun je hier met je programmering of tentoonstelling op inspelen? Hoe zorg je voor een nieuw perspectief? Marnix Kluiters gaat in gesprek met makers die zich met deze vragen hebben beziggehouden. Op welke manieren brengen zij de klimaatverhalen over op hun publiek.
- 15 uur: Wereldmuseum – Raad van de Raaf, doe-tentoonstelling voor klimaathelden
Tentoonstellingsmaker Rik Herder & educatie ontwikkelaar Lisa Kleeven van het Wereldmuseum vertellen meer over de tentoonstelling Raad van de Raaf. In deze interactieve tentoonstelling voor kinderen van 6 tot 12 jaar maak je kennis met de Nederlandse Raymi en de Groenlandse Ivalu. Zij horen bij de Raad van Raaf een wereldwijde club van kinderen die zich inzetten voor het klimaat. Ivalu en Raymi stellen je voor uit mensen uit mensen op verschillende plekken in de wereld die leven met klimaatverandering. De tentoonstelling zit vol met activiteiten waarin kinderen ideeën kunnen verzamelen voor een betere wereld en toekomst. Hoe pakt het Wereldmuseum dit aan en op welke manier wordt deze jonge doelgroep geactiveerd? - 16:00 uur: Sonnenborgh Museum & Sterrenwacht
Programmamaker Rinke Vreeke en directeur Giovanni Stijnen vertellen hoe zij verbeeldingskracht hebben ingezet om bezoekers mee te nemen in een verhaal over de aarde en klimaatverandering. Sonnenborgh Museum & Sterrenwacht opende in april 2025 namelijk de immersieve luistertentoonstelling Op Aarde - hoog tijd voor een nieuw verhaal. Het is een filosofische ontdekkingsreis voor bezoekers vanaf 16 jaar. Het verhaal is geïnspireerd op ‘de crisis van verbeelding’ en grotendeels geschreven door schrijver en theatermaker Marjolijn van Heemstra.
-
Meer over Giovanni Stijnen
Giovanni Stijnen is directeur van Sonnenborgh Museum & Sterrenwacht. Hij heeft 20+ jaar ervaring in wetenschapscommunicatie, musea en werken op het snijvlak wetenschap en samenleving. Hij stond aan de basis van het journalistieke platform NEMOkennislink.nl en werkte een groot deel van zijn leven bij NEMO Science Museum. Met Sonnenborgh is zijn ambitie om onze planeet en onze planetaire gezondheid centraal te stellen in het programma.
-
Meer over Rinke Vreeke
Rinke Vreeke werkt als freelance podcast- en programmamaker voor media, culturele instellingen (zoals musea & festivals) en het onderwijs. Momenteel werkt ze voor Trouw, Oorzaken, Sonnenborgh Museum & Sterrenwacht en Urban Futures Studio (Universiteit Utrecht). Haar grootste uitdaging is het maken en presenteren van verhalen waarin je je helemaal kunt ‘verplaatsen’. In een ander persoon, een nieuw perspectief of een (onvoorspelbare) toekomst. In haar projecten werkt Rinke vaak samen met onderzoekers en makers uit andere disciplines (ontwerp, theater, etc.).
